„(…) Korespondencja między Tadeuszem Malakiem i Zbigniewem Herbertem zaczęła się w roku 1960, ostatnie listy napisał Malak we wrześniu i październiku 1997 roku – do Katarzyny Herbertowej, bo już dużo wcześniej ona odpisywała, nie coraz bardziej chory poeta. Porządkując zbiór, Tadeusz opatrzył każdy list sygnaturą, w niej kolejny numer oraz skrótowa informacja kto do kogo pisze (przykład 1TM–do–ZH; 1–ZH–do–TM)). To oznako- wanie kończy się na numerze 55TM–do–ZHk; zbiór obejmuje około 100 listów (około, bo w kilku przypadkach przypisanie „gatunkowe” tekstu budzi wątpliwości) , zachowało się też 6 kart pocztowych (KP), trzy są z roku 1961, ale nie wnoszą niczego do sprawy. Nie jest to korespondencja „dialogowa”, to znaczy list – odpowiedź – kolejny list; są długie okresy „puste”. Wypada przypomnieć o Herberta pasji poznawania świata, długich poby- tach za granicą, – o stypendiach, wykładach na uczelniach, również o długich okresach choroby. Wolno sądzić, że niektóre listy zaginęły, (o tym zresztą Tadeusz kiedyś napomknął, gdy pytałem go, czy napisał do Herberta zaraz po premierze).
Z tej całości wybrałem do publikacji listy z lat 1960 – 1961, uzupełnione dwoma z roku 1966. W sumie jest to 21 listów – 9 autorstwa Malaka i 12 Herberta
(w tym owe dwa napisane po 5 latach). Wszystkie je łączy jedna sprawa: wystawienie przez Malaka w Teatrze Rapsodycznym spektaklu Gabinet śmiechu, w którym połączone zostały dwa scenariusze, a jednym z nich był Drugi pokój Herberta. Malak znalazł go w „Dialogu” (1958 nr 4), po- dobnie jak drugi utwór wykorzystany w tej kompozycji – słuchowisko Stanisława Kowalewskiego Uśmiech losu (druk 1958 nr 12). Premiera miała miejsce 18 lutego 1961 roku. Zbiór korespondencji zaczyna się od listu Malaka z 22 kwietnia 1960 roku, z którego zresztą wynika, że nie był to prawdziwy początek – wcześniej był list aktora – reżysera i odpowiedź poety. Malak, pracując nad przygotowaniem spektaklu, dowiedział się o istnieniu nowej, bardziej teatralnej, wersji Drugiego pokoju i o nią prosi autora. Jaki był skutek i jaki dalszy ciąg tak nawiązanej znajomości? Na te pytania odpowiedź daje lektura listów.
Listy zachowuję w kształcie otrzymanym od Malaka. Pozostawiam jego opisy kopert, zawierające dane adresowe, zostawiam inne informacje, znaki zapytania.(…)”
Lech Śliwonik