Teatr Wandy Majtyki

Zacząć trzeba od uporządkowania terenu, czyli ustalenia podstawowych faktów. Najpierwszym z nich jest ten, że w 1989 roku Wanda Majtyka, wspólnie z bratową – Edwardą Lach powołały w Popowicach Zespół Obrzędowy i ich wspólnym dziełem były przygotowane w następnych latach widowiska.

Zespół Śpiewaczo-Obrzędowy z Ożarowa – ANDRZEJKI. Fot. Lech Laskowski

Pierwsza jego obecność w sejmikowych przeglądach odnotowana została w 1991 roku – zespół przedstawił we Włoszakowicach widowisko obrzędowe Wywoziny. Trzy następne lata potwierdzają ten stan – pod wodzą żeńskiego duetu powstają i są przywożone następne spektakle. Zmiana dokonuje się w 1995 roku – w tych samych Włoszakowicach pojawia się po raz pierwszy Zespół Śpiewaczo-Obrzędowy z Ożarowa i pokazuje Wieczór panieński. To był początek ponad dwudziestoletniego uczestnictwa w Sejmikach grupy prowadzonej przez Majtykę. „Prowadzonej” to za mało powiedziane, bo była ona nie tylko i nawet nie przede wszystkim kierownikiem Zespołu. Była sprawcą jego istnienia – pisała scenariusze, reżyserowała, grała „wiodące” role. Obraz teatralnej aktywności samej Majtyki jest zresztą nieco skomplikowany, bowiem najpierw w 1998 roku, a potem jeszcze dwukrotnie, na sejmikach pojawia się również kierowany przez nią Dziecięcy Zespół Obrzędowy z Ożarowa.

Dotykamy w tym momencie ogromnie ważnego punktu w metodzie pracy Majtyki, zatrzymajmy się przy nim na parę chwil. Zespół dziecięcy był dla niej sprawą nie tylko artystyczną, ale w równym stopniu pedagogiczną, stanowił formę edukacji – wprowadzania dzieci w świat kultury ludowej, a więc tradycji, obyczaju. Poznawały one lokalne pieśni, uczyły się wytwarzania ozdób, elementów ubrania, także zabaw. Wszystko to naturalnie było wykorzystywane w widowiskach i to nie tylko grupy dziecięcej. Sposobem wdrażania do pracy scenicznej był „przepływ” dzieciaków do spektakli zespołu dorosłego. Otrzymywały tu odpowiadające wiekowi i umiejętnościom sceniczne zadania – przeważnie w ramach większej zbiorowości (np. lanie wosku, przygotowanie ozdób na wieczór panieński), niekiedy niewielkie role (zwykle dzieci w sytuacjach rodzinnych). Ta „samorodna” metoda wychowania do kultury własnego środowiska lokalnego wymaga mocnego podkreślenia.

Powróćmy do zbioru faktów podstawowych. Lata 1995 – 2016 to dla Zespołu Śpiewaczo-Obrzędowego 17 przedstawień, zatem można mówić (szczególnie, gdy uwzględniać grupę dziecięcą), że co roku przygotowywana była premiera. Sześć premier zostało pokazanych w trakcie sejmików na Ziemi Leszczyńskiej (Włoszakowice, potem Bukówiec Górny). Wspominamy o tym, bo dzięki zdobytej przez Zespół pozycji w ruchu sejmikowym (trochę także dzięki drugiemu – z pobliskich Popowic), właśnie Ożarów, najpierw „zastępczo” i „tylko na trochę”, a potem na długie lata, stał się siedzibą sejmiku dla południowo-zachodniej części kraju, a funkcję organizatora przyjęła Gminna Biblioteka Publiczna w Mokrsku. Wtedy już nie wypadało nie zrobić co rok premiery. Ta niepisana reguła obowiązywała do 2016 roku, potem nastąpiły lata kolejnych znaczących odstępstw. Otóż w 2016 roku w spektaklu Miłosierdzie nie było Majtyki na scenie, a rok później przygotowała nową premierę Oczekiwanie, ale na sejmik już nie przyjechała. To było zamknięcie ćwierć wiekowej obecności.

Lucjan Cehl

 

CAŁOŚĆ W SCENIE 3-4 (107/108) 2021 STR. 32.

Ta strona używa plików cookie, aby poprawić przyjazność dla użytkownika. Użytkownik wyraża zgodę na dalsze korzystanie ze strony internetowej.

Polityka prywatności